Na tere­nie par­ku naro­do­we­go do 1998 r. pro­wa­dzo­no sze­ro­ko zakro­jo­ne bada­nia fau­ny i flo­ry. W sumie ziden­ty­fi­ko­wa­no 1726 gatun­ków roślin, któ­re moż­na podzie­lić na 90 typów roślin­no­ści i 44 zbio­ro­wi­ska roślin­ne, z któ­rych 12 to zbio­ro­wi­ska roślin wod­nych. Spo­śród 1726 ziden­ty­fi­ko­wa­nych gatun­ków roślin 303, tj. 17,6 %, znaj­du­je się na Czer­wo­nej Liście Zagro­żo­nych Papro­ci i Roślin Kwia­to­wych Bran­den­bur­gii, z któ­rych 38 nale­ży do kate­go­rii 1, tj. do gatun­ków bez­po­śred­nio zagro­żo­nych wygi­nię­ciem. Wśród nich są astry gór­skie (Aster amel­lus), dzwo­nek szcze­ci­nia­sty i sze­ro­ko­list­ny (dzwo­nek szyj­ki maci­cy oraz Cam­pa­nu­la lati­fo­lia), goź­dzik Pięć­dzie­siąt­ni­cy (Dian­thus gra­tia­no­po­li­ta­nus), słoń szorst­ko­wło­sy (Inu­la hir­ta), zie­le gór­skie (Liba­no­tis mon­ta­na), pur­pu­ro­wa orchi­dea (Orchis pur­pu­rea) (Sti­pa pul­cher­ri­ma) i dąb puszy­sty (Quer­cus pube­scens), któ­re mają swo­je jedy­ne bran­den­bur­skie poło­że­nie w doli­nie dol­nej Odry (Aster amel­lus), dzwo­nek szcze­ci­nia­sty i sze­ro­ko­list­ny (Cam­pa­nu­la cervi­ca­ria i Cam­pa­nu­la lati­fo­lia), goź­dzik Pen­te­cost (Dian­thus gra­tia­no­po­li­ta­nus), chro­bo­tek szorst­ko­wło­sy (Inu­la hir­ta), cie­mier­nik gór­ski (Liba­no­tis mon­ta­na), stor­czyk pur­pu­ro­wy (Orchis pur­pu­rea) lub gatun­ki, któ­re po raz pierw­szy zosta­ły stwier­dzo­ne w Bran­den­bur­gii, jak np. grą­żel żół­ty (Sti­pa pul­cher­ri­ma) i dąb szy­puł­ko­wy (Quer­cus pube­scens), któ­re swo­je jedy­ne bran­den­bur­skie sta­no­wi­sko mają w doli­nie dol­nej Odry. 149 gatun­ków znaj­du­je się na liście zagro­żo­nych na Czer­wo­nej Liście Repu­bli­ki Fede­ral­nej Nie­miec. Duża obec­ność tych zagro­żo­nych gatun­ków roślin świad­czy o zna­cze­niu obsza­ru obję­te­go pro­jek­tem dla ochro­ny gatun­ków i bio­to­pów. Pra­wie co szó­sty gatu­nek z czer­wo­nej listy na tere­nie fede­ral­nym i 44,5% gatun­ków z czer­wo­nej listy w Bran­den­bur­gii wystę­pu­je w doli­nie dol­nej Odry, przy czym zagro­żo­ne gatun­ki są rów­no­mier­nie roz­miesz­czo­ne na sta­no­wi­skach wil­got­nych i suchych.

Repu­bli­ka Fede­ral­na Nie­miec pono­si szcze­gól­ną odpo­wie­dzial­ność za zacho­wa­nie 14 gatun­ków roślin rosną­cych na obsza­rze obję­tym pro­jek­tem, ponie­waż wystę­pu­ją one wyłącz­nie lub pra­wie wyłącz­nie tutaj, z ten­den­cją spad­ko­wą. Na przy­kład czte­ry z pię­ciu zna­nych miejsc wystę­po­wa­nia tra­wy pia­sko­wej w Niem­czech i Bran­den­bur­gii znaj­du­ją się tutaj (Sti­pa bory­sthe­ni­ca). Ochro­na tego gatun­ku ost­ni­cy jest moż­li­wa tyl­ko tutaj i na tere­nach przy­le­głych. Jest to zatem jeden z naj­waż­niej­szych gatun­ków na tym obsza­rze pod wzglę­dem ochro­ny przyrody.

W wyni­ku pod­su­mo­wu­ją­cej oce­ny ochro­ny przy­ro­dy moż­na stwier­dzić, że rzad­kie zbio­ro­wi­ska roślin­ne wystę­pu­ją głów­nie na suchych tere­nach górzy­ste­go obsza­ru i na Pogó­rzu Odry, nato­miast częst­sze zbio­ro­wi­ska roślin­ne wystę­pu­ją na polderach.

Doli­na Dol­nej Odry ma rów­nież szcze­gól­ne zna­cze­nie ze wzglę­dów roślin­no-geo­gra­ficz­nych. Z pła­sko­list­ną ściół­ką dla męż­czyzn (Eryn­gium pla­num), błysz­czą­ca tro­jeść (Eufor­bia luci­da) i muchy tatar­skiej (Tata­ri­ca Sile­ne) do doli­ny Odry docie­ra­ją rośli­ny dolin rzecz­nych z kon­ty­nen­tal­nych obsza­rów Euro­py i Azji i wystę­pu­ją tu podob­nie jak np. jastrząb żmi­jo­wiec (Hie­ra­cium echio­ides) i dzwo­nek sybe­ryj­ski (Dzwo­nek sibi­ri­ca) bez­względ­na zachod­nia gra­ni­ca ich roz­miesz­cze­nia w Euro­pie na mura­wach kse­ro­ter­micz­nych.Eryn­gium pla­num), ostro­gę błysz­czą­cą (Euphor­bia luci­da) i cam­pion tatar­ski (Sile­ne tata­ri­ca) docie­ra­ją do doli­ny Odry z kon­ty­nen­tal­nych obsza­rów Euro­py i Azji i są tu spo­ty­ka­ne podob­nie jak np. żmi­jo­wiec (Hie­ra­cium echio­ides) i dzwo­nek sybe­ryj­ski (Cam­pa­nu­la sibi­ri­ca) na suchych łąkach, któ­re sta­no­wią abso­lut­ną zachod­nią gra­ni­cę jej euro­pej­skie­go wystę­po­wa­nia. Wraz z wystę­po­wa­niem tych gatun­ków, opi­sa­ne powy­żej wpły­wy kli­ma­tu kon­ty­nen­tal­ne­go są doku­men­to­wa­ne florystycznie.

Goź­dzik pia­sko­wy, któ­ry wystę­pu­je tyl­ko w Euro­pie Pół­noc­nej (Dian­thus are­na­rius) osią­ga połu­dnio­wo-zachod­nią gra­ni­cę w doli­nie dol­nej Odry. W całych Niem­czech szcze­gól­ne zna­cze­nie ma poło­że­nie wokół Gartz, boga­te­go w ludzi.

Z kolei w lasach kwa­śnych i boga­tych w skład­ni­ki pokar­mo­we tor­fo­wi­skach zamu­lo­nych wystę­pu­je sze­reg gatun­ków bore­al­nych i oko­ło­bie­gu­no­wych. Pod­po­zy­cja ta obej­mu­je wie­le roślin win­ter­gre­en (Pyro­lo­ce­ae), nie­któ­re rośli­ny turzy­cy (Cype­ra­ce­ae), na przy­kład nawet sto­sun­ko­wo pospo­li­tą turzy­cę dzio­bo­wą i turzy­cę pęche­rzo­wą (Carex rostra­ta, Carex vesi­ca­ria) czy liść bagien­ne­go ser­ca, któ­ry tak pięk­nie kwit­nie latem (Par­nas­sia palu­stris), któ­re wbrew nazwie moż­na spo­tkać głów­nie na mura­wach kse­ro­ter­micz­nych w doli­nie dol­nej Odry.

Na dol­nej Odrze nie ma praw­dzi­wych „Atlan­ty­ków”, bo już tem­pe­ra­tu­ra w śred­niej rocz­nej i ilość opa­dów już moc­no odbie­ga­ją od kli­ma­tu mor­skie­go. Tyl­ko kil­ka gatun­ków sub­a­tlan­tyc­kich i nor­dyc­kich moż­na spo­tkać rów­nież w doli­nie dol­nej Odry. Nale­żą do nich srebr­na tra­wa (Cory­ne­pho­rus cane­scens), mio­tła (Saro­tham­nus sco­pa­rius), kol­co­list wło­sów (Geni­sta pilo­sa), turzy­ca leśna i turzy­ca pia­sko­wa (Carex sylva­ti­ca oraz Carex are­na), wrzos pospo­li­ty (Cal­lu­na vul­ga­ris) i wcze­snej Hafer­sch­mie­le (Aira pra­ecox).

Wystę­pu­je tyl­ko kil­ka gatun­ków roślin sub­śró­dziem­no­mor­skich, ale mają one wyraź­ne cen­trum obfi­to­ści w doli­nie dol­nej Odry, odda­lo­nej o set­ki kilo­me­trów od ich zamknię­te­go zasię­gu. Jako taka fio­le­to­wa orchi­dea (Orchis pur­pu­rea) oraz dąb omszo­ny zna­le­zio­ny nie­daw­no po nie­miec­kiej stro­nie Odry (Quer­cus pube­scens) zadzwo­nić.

W prze­ci­wień­stwie do tego ist­nie­je duża gru­pa roślin, któ­re są powszech­ne zarów­no w zbio­ro­wi­skach roślin­nych Euro­py Wschod­niej, jak iw suchych lasach i mura­wach połu­dnio­wej Euro­py. Oprócz już wspo­mnia­nych są to tak rzad­kie gatun­ki jak efek­tow­ne i słyn­ne źró­dło Ado­nis (Ado­nis ver­na­lis), gorycz­ka krzy­żo­wa (Gen­tia­na cru­cia­ta), fio­le­to­wa sal­se­fia (Skor­zo­ne­ra pur­pu­ro­wa), wiel­ki ane­mon (Ane­mo­ne sylve­stris), nie­któ­re let­nie gatun­ki korze­ni (Oro­ban­che pur­pu­rea , Oro­ban­che lutea oraz Oro­ban­che are­na), wyka kudła­ta (Oxy­tro­pis pilo­sa), korzeń jele­nia, któ­ry tak wspa­nia­le kwit­nie jesie­nią (Peu­ce­da­num cerva­ria) lub drze­wo usłu­go­we (Sor­bus tor­mi­na­lis), któ­re jako drze­wo może osią­gnąć ogrom­ny wiek (Ado­nis ver­na­lis), gorycz­ka krzy­żo­wa (Gorycz­ka krzy­żo­wa (Gen­tia­na cru­cia­ta), czer­mień pur­pu­ro­wa (Sco­rzo­ne­ra pur­pu­rea), zawi­lec wiel­ki (Zawi­lec leśny), nie­któ­re gatun­ki roślin let­nich (Oro­ban­che pur­pu­rea, Oro­ban­che lutea i Oro­ban­che are­na­ria), wyka kudła­ta (Oxy­tro­pis pilo­sa), tak wspa­nia­le kwit­ną­cy jesie­nią bodzi­szek (Peu­ce­da­num cerva­ria) lub rów­nież drze­wo ser­wi­so­we (Sor­bus tor­mi­na­lis), któ­ry jako drze­wo może osią­gnąć ogrom­ny wiek.

Dopeł­nie­niem czę­ści roślin­no-geo­gra­ficz­nej mają być dwa gatun­ki lasów gór­skich: św. (Acta­ea spi­ca­ta) i korze­nia zęba cebu­li (Den­ta­ria bul­bi­fe­ra) z mały­mi brą­zo­wo-fio­le­to­wy­mi cebul­ka­mi w kątach liści. Moż­na je zna­leźć tyl­ko w lasach klo­no­wych i buko­wych o bar­dzo natu­ral­nej strukturze.

Jesz­cze cie­kaw­sze od poszcze­gól­nych gatun­ków roślin są zbio­ro­wi­ska roślin­ne skom­po­no­wa­ne według czyn­ni­ków bio­tycz­nych i abio­tycz­nych. Mimo licz­nych prac indy­wi­du­al­nych po stro­nie nie­miec­kiej i pol­skiej nie uka­za­ło się dotych­czas kom­plet­ne opra­co­wa­nie mono­gra­ficz­ne. Do tej pory zare­je­stro­wa­no 115 skojarzeń.

W natu­ral­nych szcząt­kach cof­ki odrzań­skiej, roz­le­wi­skach, kana­łach i rowach moż­na zna­leźć wod­ne zbio­ro­wi­ska roślin­ne, któ­re w ostat­nich latach ule­gły znacz­nej popra­wie jako­ści w wyni­ku zmniej­sza­nia się wpły­wów antro­po­ge­nicz­nych. Tak wyszła z wąt­ku rdest­ni­ca (Pota­mo­ge­ton nit­ko­wa­ty) wskrze­sił gatu­nek, któ­ry już daw­no znik­nął na tym obsza­rze. Nie­któ­re zbio­ro­wi­ska korze­ni wod­nych z rzę­są bez korze­ni (Wolf­fia arr­hi­za) lub z papro­cią pły­wac­ką (Salvi­nia natans). Czę­sto szczel­nie zamknię­te sta­da lilii wod­nych ofe­ru­ją obser­wa­to­ro­wi przy­jem­ny widok, ale są sto­sun­ko­wo ubo­gie w gatun­ki. Duże, pły­wa­ją­ce liście lilii wod­nej przy­ciem­nia­ją zanu­rzo­ną hydro­flo­rę i tym samym unie­moż­li­wia­ją jej roz­wój, zwłasz­cza że głę­bo­kość widocz­no­ści wody na eutro­ficz­nych tor­fo­wi­skach jest już niewielka.

Trzci­no­wi­ska są rzad­ko­ścią w doli­nie Odry, ponie­waż w dużej mie­rze bra­ku­je odpo­wied­nich stref płyt­kich wód z obsza­ra­mi zamu­la­nia. Jedy­nie szu­wa­ry trzci­no­we kwia­tów łabę­dzi są częst­sze, zwłasz­cza na brze­gach rzek w bez­po­śred­nim rejo­nie Odry i opa­da­ją latem ze wzglę­du na jaskra­wo­ró­żo­we kwia­to­sta­ny kwia­tu łabę­dzi, któ­re czę­sto poja­wia­ją się licz­nie (Buto­mus umbel­la­tus) zwłasz­cza na. Nawet pió­ro­pu­sze wody (Gli­ce­ria mak­si­ma) może domi­no­wać na ławi­cach muło­wych, sta­wach sedy­men­ta­cyj­nych lub innych wyro­bi­skach z sil­nie zmien­ny­mi pozio­ma­mi wody.

Z regu­ły wody na polde­rach ogra­ni­cza­ją nitro­fil­ne byli­ny łęgo­we i zbio­ro­wi­ska obrze­żo­we, któ­re sta­no­wią ele­men­ty struk­tu­ral­ne w kra­jo­bra­zie polde­ro­wym. Spo­łe­czeń­stwo powo­ju arcy­dzię­gla z ogrom­ny­mi bal­da­cho­wy­mi kwia­to­sta­na­mi praw­dzi­we­go arcy­dzię­gla (Ange­li­ca archan­ge­li­ca) jako wyspe­cja­li­zo­wa­ne spo­łe­czeń­stwo wyma­ga wyso­kie­go pozio­mu wody przez cały rok przy niskich pręd­ko­ściach prze­pły­wu i dobrej poda­ży skład­ni­ków odżyw­czych. Powy­żej śred­niej linii wod­nej jest zastą­pio­ny przez towa­rzy­stwo wcią­gar­ki z jedwa­biu pokrzy­wo­we­go, w któ­rym jedwab drzew­ny (Cuscu­ta lupu­li­for­mis) i jedwab chmie­lo­wy (Cuscu­ta euro­pa­ea), zarów­no bez­ko­rze­nio­we, jak i bez­list­ne paso­ży­ty, nawi­ja­ją się na osie pędów innych wyso­kich bylin i czę­sto je nisz­czą jesie­nią. Z dru­giej stro­ny brze­gi mogą być rów­nież poro­śnię­te krze­wa­mi wierz­bo­wy­mi lub poje­dyn­czo lub w gru­pach sto­ją­cych drze­wia­stych wierz­ba­mi bia­ły­mi, któ­re sta­no­wią szcze­gól­ny rodzaj roślin­no­ści na obsza­rze zale­wo­wych lasów igla­stych. Pod wzglę­dem czy­sto for­mal­nym zaso­by te moż­na zali­czyć do pozo­sta­ło­ści lasów łęgo­wych igla­stych. Było­by to jed­nak w wyraź­nym kon­tra­ście z praw­dzi­wy­mi lasa­mi łęgo­wy­mi, ponie­waż w tych drze­wo­sta­nach pra­wie nie ma kli­ma­tu leśne­go, a zatem są dane eko­lo­gicz­nie zupeł­nie inne warun­ki. Lepiej było­by dla tych drze­wo­sta­nów wyzna­czyć odręb­ny typ bio­to­pu i nazwać go środ­ko­wo­eu­ro­pej­skim „lasem gale­ryj­nym”, ana­lo­gicz­nym do drze­wo­sta­nów o podob­nej struk­tu­rze, np. na sawan­nach czy tere­nach stepowych.

Rze­czy­wi­ste obsza­ry polde­ro­we są w dużej mie­rze wol­ne od lasów. Bar­dziej roz­le­głe łąki turzy­co­we znaj­du­ją się w pół­noc­nej czę­ści Fid­di­cho­wer Polder. Cha­rak­te­ry­stycz­nym zbio­ro­wi­skiem polde­rów i przed­wa­łów są szu­wa­ry trzci­no­we, któ­re zbu­do­wa­ne są z trzci­no­wisk (Pha­la­ris arun­di­na­cea) moż­na opa­no­wać. W zależ­no­ści od ich loka­li­za­cji w sto­sun­ku do prą­du lub cza­su trwa­nia powo­dzi mogą być zapro­jek­to­wa­ne bar­dzo róż­nie. Znaj­du­ją się w nich nie­któ­re cha­rak­te­ry­stycz­ne dla Bran­den­bur­gii rośli­ny dolin rzecz­nych, takie jak krwaw­nik wierz­bo­wy (Achil­lea sali­ci­fo­lia), ogon kota (Leonu­rus mar­ru­bia­strum) lub sło­nia łąko­we­go (Inu­la Bri­tan­ni­ca) opty­mal­ne warun­ki wzro­stu. Na wyżej poło­żo­nych sta­no­wi­skach wykształ­ci­ły się łąki wyczy­no­we, ale w wyni­ku ich inten­syw­ne­go użyt­ko­wa­nia nadal dają mniej natu­ral­ne wra­że­nie, a w nie­któ­rych przy­pad­kach są wręcz rude­ra­li­zo­wa­ne z powo­du nad­mier­ne­go użyt­ko­wa­nia. Przy eks­ten­syw­nym użyt­ko­wa­niu tych sta­no­wisk, a zwłasz­cza w przy­pad­ku poje­dyn­cze­go kosze­nia póź­nym latem, roz­wi­ja się na nich rzad­ko spo­ty­ka­na w całej Euro­pie kon­ty­nen­tal­na łąka szysz­ko­wa­ta (Vio­lo – Cni­die­tum). Ukie­run­ko­wa­ne zarzą­dza­nie bio­to­pa­mi w ostat­nich latach umoż­li­wi­ło zabez­pie­cze­nie ich pozo­sta­łych zaso­bów. W tej chwi­li nawet się rozwijają.

Przy mniej wię­cej tym samym pozio­mie wil­got­no­ści, po porzu­ce­niu tych typów łąk, roz­wi­ja się łąko­wa łąka z wyso­ki­mi rośli­na­mi ziel­ny­mi, któ­ra skła­da się głów­nie z błysz­czą­ce­go tro­je­ści (Eufor­bia luci­da) jest opa­no­wa­ny. Od dużych, żół­tych pseu­do­kwia­to­sta­nów tro­je­ści wcze­snym latem po nie­bie­skie kwia­to­sta­ny astry jesie­nią, to zbio­ro­wi­sko roślin­ne jest jed­nym z naj­waż­niej­szych ele­men­tów roślin­no­ści doli­ny dol­nej Odry.