Suche mura­wy w doli­nie dol­nej Odry są powro­tem do dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej czło­wie­ka. Poja­wi­ły się, gdy pastwi­ska powsta­ły w póź­nym śre­dnio­wie­czu, czę­sto po wyle­sie­niu na zbo­czach doli­ny lub na skra­ju doli­ny Odry. Pomi­mo histo­rii jego powsta­nia, na któ­rą duży wpływ miał czło­wiek, odnaj­du­je­my tu nie­zwy­kle boga­te i cie­ka­we sie­dli­ska, któ­re są domem dla wie­lu, zwłasz­cza flo­ry­stycz­nych rary­ta­sów. Mura­wy kse­ro­ter­micz­ne są podzie­lo­ne według gleb na mura­wy kse­ro­ter­micz­ne na mura­wach napia­sko­wych i ste­po­we na gle­bach gliniastych.

Suche mura­wy napia­sko­we są sze­ro­ko roz­po­wszech­nio­ne w całej doli­nie dol­nej Odry, nawet na wyżej poło­żo­nych miej­scach w rze­czy­wi­stej tera­sie zale­wo­wej doli­ny rzecz­nej, co na pierw­szy rzut oka może dzi­wić. W wyni­ku dyna­mi­ki rów­nin zale­wo­wych i ich wza­jem­ne­go oddzia­ły­wa­nia mię­dzy sedy­men­ta­cją a ero­zją, na osa­dach piasz­czy­stych na tere­nie polde­ru wystę­pu­ją tak­że mura­wy napia­sko­we, na któ­rych wystę­pu­ją żół­te kwia­to­sta­ny lepięż­ni­ka fil­co­we­go (Peta­si­tes spu­rius) wyróż­nia­ją się. Póź­niej kwit­nie tu sze­reg drob­nych, rzad­kich gatun­ków roga­tek (cera­stium dub, cera­stium palens, Cera­stium bra­chy­pe­ta­lum). W lecie wystę­pu­je sre­brzy­sta tra­wa (Cory­ne­pho­rus cane­scens) i muchy tatar­skiej (Tata­ri­ca Sile­ne) przed. Kie­dy te miej­sca zasty­ga­ją, roz­wi­ja się traw­nik z goź­dzi­ków wrzosowych.

Na wyży­nach wystę­pu­ją róż­ne rodza­je muraw napia­sko­wych, na któ­rych wystę­pu­ją gatun­ki kostrze­wy (Festu­ca tra­chy­phyl­la, Festu­ca psam­mo­phi­la, Festu­ca pole­si­ca) odgry­wa­ją głów­ną rolę wśród gatun­ków traw. Ist­nie­ją rów­nież róż­ne gatun­ki i pod­ga­tun­ki traw pie­rza­stych (Sti­pa joan­nis, Sti­pa bory­sthe­ni­ca) i ofe­ru­ją wspa­nia­ły widok wcze­snym latem dzię­ki swo­im dłu­gim, wło­cha­tym dasz­kom. Rzad­kie zio­ła, takie jak dwa gatun­ki ogór­ka (Sile­ne oti­tes oraz Silen chlo­ran­tha), jastrząb żmii (Hie­ra­cium echio­ides), goź­dzik kar­tu­zów (Dian­thus car­thu­sia­no­rum), żół­ta siat­ka zębów (Orthan­tha lutea), dzwo­nek sybe­ryj­ski (Dzwo­nek sibi­ri­ca) i wie­le innych uzu­peł­nia obraz i zazna­cza poszcze­gól­ne skojarzenia.

Szcze­gól­nie waż­ne pod wzglę­dem flo­ry i ochro­ny przy­ro­dy są suche mura­wy ste­po­we w par­ku naro­do­wym. Pod­czas gdy step z piór tra­wą z tra­wą szy­dła (Sti­pa capil­la­ta) nadal daje sto­sun­ko­wo mono­ton­ny obraz, łąko­we ste­py w pobli­żu Geesow, Gartz, Stütz­kow, Gel­l­mers­dorf, Stol­pe czy Stol­zen­ha­gen moż­na porów­nać bar­dziej z dzi­ko kwit­ną­cy­mi ogro­da­mi niż ze zwy­kły­mi zbio­ro­wi­ska­mi roślinnymi.

Jasno­nie­bie­skie kwia­ty fio­le­tu szorst­ko­wło­se­go (altów­ka) sil­ny kon­trast do żół­tych podu­szek z kwia­tów pię­cior­ni­ka pia­sko­we­go (Poten­til­la are­na), co wkrót­ce zosta­nie wspar­te sil­ny­mi bia­ły­mi kwia­ta­mi Zawil­ca Wiel­kie­go (Ane­mo­ne sylve­stris) i pię­cior­nik bia­ły (Poten­til­la alba) są prze­pla­ta­ne. Rów­no­le­gle z roz­wo­jem domi­nu­ją­cych bliź­niąt pie­rza­stych (Bra­chy­po­dium pin­na­tum) lub ład­na trzę­są­ca się tra­wa (Bri­za media) otwie­ra­ją kwia­to­sta­ny lilii tra­wia­stych (Anthe­ri­cum ramo­sum), nie­bie­skie wie­że szał­wii łąko­wej (Szał­wia łąko­wa), kolo­ro­we pla­my kwia­to­we gatun­ku koni­czy­ny (Tri­fo­lium mon­ta­num, Tri­fo­lium alpe­stre) lub ciem­no­nie­bie­skie kwia­ty Wiel­kiej Brau­nel­le (Pru­nel­la wiel­ko­kwia­to­wa). Dłu­gie łody­gi z fio­le­to­wy­mi kwia­to­sta­na­mi skor­zo­ne­ry (Skor­zo­ne­ra pur­pu­ro­wa) są w kil­ku miej­scach poprzez różo­we do czer­wo­nych kęp­ki kwia­tów stor­czy­ka trój­zęb­ne­go (Stor­czyk trój­zęb­ny) doda­ny. Rzad­kie gatun­ki korze­ni let­nich (Oro­ban­che vul­ga­ris oraz Oro­ban­che lutea), któ­re są przy­wią­za­ne do nie­któ­rych gatun­ków żywi­cie­li jako peł­ne paso­ży­ty. Ist­nie­je Oro­bran­che lutea B. tyl­ko tam, gdzie sierp lucer­ny (Medi­ca­go fal­ca­ta) rośnie. Zaczy­na­ją się rów­nież róż­ne rodza­je dzwon­ków (Cam­pa­nu­la glo­me­ra­ta, dzwo­nek szyj­ki maci­cy, Dzwo­nek bono­nien­sis) o kwia­to­wych kwia­tach, któ­re czę­sto utrzy­mu­ją się do póź­nej jesie­ni. Na brze­gach krza­ków czę­sto rosną maso­wo gru­py kwia­to­we krwi­sto­czer­wo­ne­go dzio­ba (Gera­nium san­gu­ineum).

Z ciem­no­nie­bie­ski­mi sku­pi­ska­mi kwia­tów gorycz­ka krzy­żo­wa (Gen­tia­na cru­cia­ta) kwia­to­wy śro­dek lata i pro­wa­dzi do jesien­nej flo­ry. Następ­nie poszcze­gól­ne czę­ści sto­ku wyglą­da­ją na żół­to, gdy kwia­to­sta­ny zło­to­wło­se­go astra (aster lino­zy­rys) lub nawłoć zwy­czaj­na (Soli­da­go vir­gau­rea), któ­re są następ­nie czę­sto pobie­ra­ne z korze­nia jele­nia (Peu­ce­da­num cerva­ria) góru­ją nad nimi. Ale to tyl­ko nie­wiel­ka część bio­róż­no­rod­no­ści tych miejsc.

Gatun­ki roślin w par­ku naro­do­wym, któ­re są w więk­szo­ści zagro­żo­ne wygi­nię­ciem, moż­na spo­tkać rów­nież na mura­wach kse­ro­ter­micz­nych. Park naro­do­wy ma tu szcze­gól­ną odpo­wie­dzial­ność flo­ry­stycz­ną. Jed­nak pie­lę­gna­cja suche­go traw­ni­ka nie jest łatwa i kosz­tow­na. W wie­lu miej­scach zanie­dba­ne, czy­li suche traw­ni­ki, któ­re nie są już wypa­sa­ne, są zagro­żo­ne przez krza­ki, a tak­że dotknię­te. Aby zmie­nić stan rze­czy na lep­sze, nale­ży naj­pierw zapew­nić wypas zgod­ny z ochro­ną przy­ro­dy. Wraz z tym­cza­so­wym prze­nie­sie­niem wła­sno­ści w ramach kor­po­ra­cyj­nej kon­so­li­da­cji grun­tów w 2013 r., prak­tycz­nie wszyst­kie muraw­ki kse­ro­ter­micz­ne w par­ku naro­do­wym sta­ły się wła­sno­ścią sto­wa­rzy­sze­nia par­ków naro­do­wych. Umoż­li­wi­ło to Sto­wa­rzy­sze­niu Par­ków Naro­do­wych wdro­że­nie spój­nej i zrów­no­wa­żo­nej kon­cep­cji zarzą­dza­nia. Od tego cza­su wszyst­kie mura­wy kse­ro­ter­micz­ne zosta­ły wydzier­ża­wio­ne paste­rzo­wi na nie­wiel­ką dzier­ża­wę. Kil­ka obsza­rów jest rów­nież wypa­sa­nych przez osły lub lek­kie konie, takie jak Koni­ki. Wypa­sa­nie bydła lek­kie­go jest rów­nież moż­li­we i zosta­ło prze­te­sto­wa­ne. Alpa­ki obcych (Pacos Vicu­gna), ponie­waż nie wyrzą­dza­ją żad­nych szkód ani nawet eura­zja­tyc­kich pół­osłów jak ona­ge­ry (Equ­us hemio­nus).

Od cza­su cią­głe­go wypa­su popra­wił się stan muraw kse­ro­ter­micz­nych. Naj­pierw jed­nak trze­ba było prze­pro­wa­dzić zabie­gi odkrza­cza­nia, któ­re począt­ko­wo były rów­nież wspie­ra­ne przez David Natu­re Con­se­rva­tion Foun­da­tion. Rów­nież wolon­ta­riu­sze sto­wa­rzy­sze­nia ochro­ny przy­ro­dy Schwedt/O. są tu zawsze aktyw­ne, na przy­kład w górach Mül­ler iw Höllengrund.

Od wie­lu lat wypró­bo­wa­no rów­nież pło­mień. Wio­sną nad­miar tra­wy jest wypa­la­ny w kon­tro­lo­wa­ny spo­sób. Jest to natu­ral­ny pro­ces na wol­no­ści i może być spo­wo­do­wa­ny ude­rze­nia­mi pio­ru­nów. Po zimo­wym „pło­mie­nie­niu” świe­ża zie­leń może lepiej wstrze­lić się w chwa­sty. Jest jed­nak bar­dzo zło­żo­ny, wyma­ga dłu­gich przy­go­to­wań i dobrej współ­pra­cy z miej­sco­wą stra­żą pożar­ną. Pierw­sze suk­ce­sy moż­na już zaob­ser­wo­wać na spa­lo­nych tere­nach stor­czy­ko­wa­tych (Orchis mili­ta­ris) znacz­nie wzrosła.

Pie­lę­gna­cja suche­go traw­ni­ka jest przed­mio­tem zain­te­re­so­wa­nia Aka­de­mii Bran­den­bur­skiej, któ­ra regu­lar­nie orga­ni­zu­je kon­fe­ren­cje na ten temat. Wykła­dy tu poda­ne odbę­dą się w: Rocz­nik Par­ku Naro­do­we­go Doli­na Dol­nej Odry wydany.